Uluslararası Narkotik Kontrol Kurulu (INCB) Başkanı Prof. Dr. Sevil Atasoy, INCB’nin 2024 yılı raporlarını New York'taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezi'nde Ekonomik ve Sosyal Konsey'e (ECOSOC) sundu.
Prof. Dr. Sevil Atasoy, anestezi ve ağrı tedavisinde kullanılan opioid analjeziklerin tüketimi ile ruhsal ve nörolojik rahatsızlıkların ve madde kullanım bozukluklarının tedavisinde kullanılan çeşitli psikotropik maddelerin tüketiminde bölgeler arasında süregelen eşitsizliklere dikkat çekti.
Uluslararası Narkotik Kontrol Kurulu (INCB) Başkanı, Üsküdar Üniversitesi Rektör Yardımcısı, Adli Bilimler Bölüm Başkanı ve Bağımlılık ve Adli Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Sevil Atasoy, Kurul'un 2024 yılı raporlarını New York'taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezi'nde Ekonomik ve Sosyal Konsey'e (ECOSOC) sundu.
Yasadışı sentetik uyuşturucu endüstrisinin hızla genişlemesiyle ilgili tematik bölümü ele aldı
INCB’nin yıllık raporu uluslararası uyuşturucu kontrol sisteminin işleyişini gözden geçiriyor ve uyuşturucu kontrolündeki kritik gelişmeleri vurguluyor. Raporun yasadışı sentetik uyuşturucu endüstrisinin hızla genişlemesiyle ilgili tematik bölümünü sunan INCB Başkanı Prof. Dr. Atasoy, INCB'nin prekürsör (uyuşturucuların üretiminde kullanılan) kontrolü ve GRIDS programlarının 2024 yılında bunun küresel olarak halk sağlığı için oluşturduğu büyük tehdidi azaltmak için yaptığı çalışmaları vurguladı.
Bu kapsamda, fentanil ve amfetamin gibi uyuşturucuların üretiminde kullanılan (prekürsör) milyonlarca litre ve yüz binlerce ton kimyasalın ruhsatlı sevkiyatının takip edildiğini, ayrıca 2 bin 600 ton ve 500 bin litre kimyasalın yasadışı üretime yönlendirilmesinin engellendiğini belirten Prof. Dr. Atasoy, INCB'nin GRIDS Programı aracılığıyla da 160 ülkede yeni psikoaktif maddeleri içeren yaklaşık 25 bin olayın işlendiği ve operasyonel müdahaleler için 45 etkinlik düzenlendiğini ifade etti.
Tıbbi ve bilimsel amaçlarla narkotik ilaçların tedariki çalışmaları…
Prof. Dr. Sevil Atasoy ayrıca INCB'nin tıbbi ve bilimsel amaçlarla narkotik ilaçların ve psikotropik maddelerin tedarikini sağlamak için yaptığı çalışmaları anlatarak, “2024 yılında INCB'nin anestezi, ağrı yönetimi ve opioid agonist tedavisinde kullanılan 1.500 tondan fazla narkotik ilaç için 4 binden fazla tahmini gözden geçirdiğini ve onayladığını veya oluşturduğunu ve nörolojik ve zihinsel sağlık durumlarının tedavisinde ve opioid agonist tedavisinde kullanılan 2 bin 500 tondan fazla psikotropik madde için 4 bin 500'den fazla yıllık değerlendirme ve değişikliği işlediğini” vurguladı.
Anestezi ve ağrı tedavisinde kullanılan maddelerin tüketimindeki eşitsizliğe dikkat çekildi
INCB Başkanı Prof. Dr. Sevil Atasoy, anestezi ve ağrı tedavisinde kullanılan opioid analjeziklerin tüketimi ile ruhsal ve nörolojik rahatsızlıkların ve madde kullanım bozukluklarının tedavisinde kullanılan çeşitli psikotropik maddelerin tüketiminde bölgeler arasında süregelen eşitsizliklere dikkat çekti.
INCB tarafından Konseyin dikkatine sunulan bir diğer kritik konunun da opioid kullanım bozukluğunun tedavisi için kontrollü maddelerin mevcudiyeti olduğunu dile getiren Prof. Dr. Atasoy, “Opioid kullanım bozukluğu olan kişilerin yaklaşık yüzde 10’unun opioid agonist tedavisine erişimi vardır. Uyuşturucu enjekte eden kişilerin yaygınlığının yüksek olduğu bazı ülkelerde metadon, buprenorfin ve opioid agonist tedavi hizmetlerine erişim sınırlı kalmakta, hatta hiç bulunmamaktadır.” dedi.
“İnsani acil durumlarda uluslararası kontrol altındaki maddelere erişimin sağlanması esastır”
Prof. Dr. Atasoy, sunumunda şunları vurguladı:
"Silahlı çatışmalardan kaynaklanan durumlar da dahil olmak üzere insani acil durumlarda uluslararası kontrol altındaki maddelere erişimin sağlanması esastır. Sözleşmeler acil durumlarda bu tür maddelerin hızlandırılmış dolaşımını öngörmektedir ve INCB ülkeleri bu hükümlerden tam olarak yararlanmaya çağırmaktadır."
Üye devletlerle birlikte elde edilen somut başarıların altını çizen INCB Başkanı Prof. Dr. Atasoy, uyuşturucu kontrol mekanizmalarını "çok taraflılığın iş başında olduğunun ve anlaşmaların herkesin yararına eyleme dönüştürüldüğünün güzel örnekleri" olarak gösterdi.
Prof. Dr. Atasoy, bu çabaların sürekli kaynaklara bağlı olduğunu ve Birleşmiş Milletler Sekretaryasının düzenli bütçe likidite krizinin INCB'nin çalışmalarını şimdiden etkilediğini, örneğin kritik ülke misyonlarının ertelendiğini sözlerine ekledi.
