Okul Hazırlıkları Başlıyor. Listenin Başında ne var ?

Yaz bitti, sonbahar kapıda. Eylül ayı bir geçiş ve düzen ayı olarak düşünülebilir, özellikle okul çağındaki çocuklar için.  Okullar açılmadan çocuklarımızın; hazırlıklarını yapmak, bağışıklıklarını artırmak, uyku düzenini oturtmak, beslenmelerini düzenlemek yapılacaklar listesinin başında!

Yaz tatilinde eğer çocuğunuzun uyku düzeni bozulduysa artık yatağa gitme ve yatma saatini programlama zamanı geldi diyor Uz. Dr. Nisa Pekcan Bölükbaşı ve ekliyor. “Büyüme hormonu en fazla gece derin uykudayken salgılandığı için en geç akşam 21:00’de çocuğunuzun yatakta olmasını öneririm. Bu düzenin oturması zaman alacağından okullar başlamadan 2 hafta öncesinden uyku rutini oluşturun ve her gün uyku saatini bir miktar öne alın” Dijital çağda çocukları  her ne kadar ekrandan uzak tutmak bizleri zorlasa da ekran süresi 3-6 yaş arası çocuklar için 20-30 dakika, 6-9 yaş çocuklarda 1 saat, 9-12 yaş çocuklarda 2-4 saat ile sınırlandırılmasının önemine vurgu yapan Uz. Dr. Nisa Pekcan Bölükbaşı, bu süreyi azaltmak için çocuğunuzla birlikte spor, müzik gibi bir aktiviteye karar verilmesini ve öncesinde birlikte kursları ziyaret edip, onun yeteneklerine ve kişiliğine en uygun aktiviteye kayıt yapılmasını da öneriyor.

Okullar açılmadan sağlık kontrollerinin yapılması önemli…

Çocuğunuzun okula başlamadan önce mutlaka senelik göz, diş ve çocuk doktoru muayenelerinin yapılması gerekiyor. Sınıf gibi kapalı ortamlarda başta Covid-19 olmak üzere enfeksiyon riskinin arttığının altını çizen Uz. Dr. Nisa Pekcan Bölükbaşı  “ Bağışıklığı artırmak için gerekli önlemleri almalıyız. Peki ne yapalım? Covid-19 enfeksiyonu ile birlikte bilinçsizce vitamin ve takviye kullanımı da çok arttı fakat her şeyde olduğu gibi vitaminlerin de fazlası zararlı. Örneğin bilinçsizce tüketilen D vitamini vücutta birikerek D vitamini zehirlenmesine olabilir, bu nedenle lütfen doktor önerisi olmadan eczaneye gidip ilaç başlamayın. Okullara başlamadan tahlillerinizi yaptırıp, eksiklikleri tespit edip, bu doğrultuda öncelikle beslenme ile ve gerekirse eksik vitamin ve mineralleri ilaç takviyesi ile yerine koymayı doktorunuzla planlayın” diyor.

Bağışıklığı artırmak için ne yapalım? 

D vitamini seviyeniz eğer düşükse doktorunuzun önerdiği dozda D vitamini takviyesi alınmalı. D vitamini alırken beraberinde K vitamini olan ürünleri D3K2 tercih etmenizi öneririm. D vitamini ile birlikte K vitamini aldığınızda, D vitaminin faydasını en üst seviyeye çıkmış olur. Ülkemizde demir eksikliğine bağlı kansızlık çok büyük sorun. Türkiye’de kişi başına düşen et miktarı yılda 32/kg iken, Amerika’da ise 100/kg (2019). Büyüme çağındaki bir çocukta demir eksikliği birçok sorunu beraberinde getiriyor; bağışıklık sisteminde düşüklük, konsantrasyon bozukluğu, iştahsızlık, hatta yapılan çalışmalarda demir eksikliğine bağlı anemisi olan çocukların IQ seviyelerinde düşüklük saptandığı yönünde. Vücudumuzdaki demiri nasıl artırabiliriz? Vücudumuzda besinlerdeki demirin emilimi hayvansal ürünlerde daha fazla olup (et, tavuk, balık, ciğer, yumurta. vb.) bitkisel ürünlerin (kuru fasulye, mercimek, ıspanak, bezelye) emilimi daha az olsa da demir depomuza katkısı vardır. Demir içeren ürünler tüketirken emilimini artırmak için yanında C vitamini içeren bir ürün de tabağınıza ekleyin. Örneğin et yiyorsanız yanında domatesli, limonlu, yeşil yapraklı sebzeler tüketin. Önceliğimiz her zaman besinlerle eksikliği koymak ama gerekiyorsa doktorunuz size demir tedavisi başlayacaktır.

Çocuklarda kilo kontrolüne dikkat…
Yaz mevsiminde her gün yenen dondurmalar, abur cuburlar beraberinde dengesiz beslenmeyi ve sağlıksız kiloları da getiriyor. Çocuklarda iştahsızlığın eğer organik bir nedeni yoksa (vitamin ve mineral eksikliği vb.), en büyük nedeni yüksek kalorili, besleyici değeri olmayan abur cuburlarla dolan minik midelerine sağlıklı besinler için yerinin ve iştahının kalmaması sayılabilir. Örneğin 4 yaşında bir çocuğun günlük kalori gereksinimi 1400 kcal ise günde 2 adet paketli dondurma yediğinde yaklaşık 500-600 kcal almaktadır bu da yaklaşık günlük kalori ihtiyacının yarısına denk gelir. Size de artık sofra yemeklerini neden yemedikleri mantıklı gelmiyor mu? Yasaklar daha çok ilgisini çekeceği için yasak koymak yerine ona ileride ne gibi sağlık sorunlarına yol açtığını açıklayın, zararları konusunda bilgilendirin. 

Yeterli ve dengeli, gökkuşağı tip, beslenmesini sağlayın. Her gün et (haftada en az 2 balık diğer günler de her gün kırmızı et/ tavuk/hindi gibi beyaz et tüketin), haftada en az 3 bakliyat, günde 2-3 porsiyon fermente süt ürünü (kefir, yoğurt, peynir vb.), her gün 1 yumurta, çocuğunuzun avuç içi kadar çerez, 2-3 porsiyon farklı renklerde yeşil, mor, sarı, kırmızı vb. meyve ve sebze tüketmesi, çocuğunuzun yeterli ve dengeli beslenip aynı zamanda bağışıklığının da doğal yollarla desteklenmesini sağlayacaktır.