Normalleşme nasıl olmalı?

Sağlıklı bir normalleşme süreci için bireylerin kendilerine ve diğer insanlara zaman tanımaları gerektiğini belirten Uzman Klinik Psikolog Çağrı Beyaz, bu dönemde psikolojik destek alınabileceğini söyledi. Normalleşme süreci boyunca imkanlar nispetinde bireylerin sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmeleri, sosyal etkileşimlerini arttırmaları ve zihinsel sağlıklarını korumalarının önemli olduğunu kaydeden Beyaz, normalleşme sürecinde 4 adım olduğuna dikkat çekti. Beyaz, bu adımların güvenli bir ortamın oluşturulması, temel ihtiyaçların karşılanması, psikolojik yardımın sağlanması ve toplumsal bağların güçlendirilmesi olarak sıraladı.

Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Çağrı Beyaz, afetler gibi geniş kitleleri etkileyen travmalar sonrasında normalleşmeye ilişkin değerlendirmede bulundu.

Normalleşme süreci herkes için farklı işleyebilir

Normalleşme denilen kavramın tanımını yapan Uzman Klinik Psikolog Çağrı Beyaz, “Normalleşme, bir kriz veya felaket sonrasında oluşan zorlu koşulların azalıp bireylerin yaşadığı acı, kayıp ve travmanın etkisinden kurtulmaya başladığı normal hayata dönüş sürecini ifade eder. Bu süreç, herhangi bir kriz veya felaket sonrasında yaşanır ve insanların normal hayatlarına geri dönmelerine yardımcı olur. Ancak normalleşme süreci, herkes için aynı şekilde işlemeyebilir ve bireylerin normalleşme süreci farklılık gösterebilir.” dedi.

Yaşanan acının kabul edilmesi ve duyguların ifade edilmesi önemli

Kahramanmaraş depremleri sonrasında yaşanan olayların da normalleşme sürecinin bir parçası olduğunu kaydeden Uzman Klinik Psikolog Çağrı Beyaz, “Normalleşme sürecinde ilk olarak acı ve üzüntü ile yüzleşme süreci yaşanır. Bireylerin yaşadığı kayıp ve acıyı kabul etmeleri, yaşadıkları duyguları ifade etmeleri, yardım alabilecekleri bir destek sistemi kurabilmeleri oldukça önemlidir.” dedi.

Yeniden yapılanma sürecinde temel ihtiyaçlar karşılanmalı

Bu süreçle birlikte yeniden yapılanma sürecinin başladığını ifade eden Uzman Klinik Psikolog Çağrı Beyaz, bu süreçte, barınma, temizlik, su ve elektrik gibi temel ihtiyaçların sağlanması gibi adımların psikolojik ilk yardım olarak da görülebildiğini söyledi.

Normal hayat düzenine geçişte rutinler oluşturulmalı

Uzman Klinik Psikolog Çağrı Beyaz, son olarak, normal hayat düzenine dönüş yapmak için günlük rutinlerin yeniden oluşturulmasının da oldukça önem taşıdığını söyledi. Uzman Klinik Psikolog Çağrı Beyaz, “Bunu işe gitmek, okula gitmek, arkadaşlarla buluşmak gibi rutin aktiviteleri yeniden gerçekleştirmek olarak ifade edebiliriz. Ayrıca, Kahramanmaraş depremi sonrası normalleşme sürecinde, bireylerin yaşadıkları travmadan kurtulabilmeleri için sağlıklı bir destek sistemi, iş birliği ve dayanışmanın kurulabilmesi de elzemdir.” diye konuştu

Psikolojik destek normalleşme sürecinde önemli

Sağlıklı bir normalleşme süreci için bireylerin kendilerine ve diğer insanlara zaman tanımaları ve profesyonel yardım almaları gerekebileceğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Çağrı Beyaz, “Psikolojik destek, normalleşme sürecinin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için oldukça önemlidir. Ayrıca normalleşme süreci boyunca, imkanlar nispetinde bireylerin sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmeleri, sosyal etkileşimlerini arttırmaları, zihinsel sağlıklarını korumaları önemlidir.” tavsiyesinde bulundu.

Yas süreci herkeste farklılık gösteriyor

Yas sürecinin genellikle bireysel ve kişisel bir deneyim olduğunu ve herkes için farklılık gösterdiğini vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Çağrı Beyaz, “Bazı insanlar daha hızlı toparlanırken, bazıları için daha uzun bir zaman gerekebilir. Bu nedenle Kahramanmaraş depremi sonrasında hala yas tutulması normal olarak kabul edilebilir. Ancak, bu süreçte insanların ihtiyaç duydukları destek ve yardımı almaları da son derece önemlidir. Acılarını paylaşabilecekleri, duygularını ifade edebilecekleri, güvenli bir ortamda konuşabilecekleri terapi veya destek gruplarına katılmaları önerilebilir.” dedi.

Yasta 40 gün herkes için yeterli olmayabilir

Ayrıca toplumda da yas sürecine saygı gösterilmesi ve insanların duygularına saygı duyulmasının önemli olduğunu vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Çağrı Beyaz, “Kahramanmaraş depremleri sonrası yaşanan yas süreci, insanların yaşadıkları kayıplar ve depremin yarattığı travma ile ilgilidir. Her insanın yas süreci farklı olabilir ve yas tutma süreci zamanla azalmakla birlikte, tamamen sona ermesi uzun sürebilir. 40 gün, bazı insanlar için yeterli bir süre olabilirken, bazıları içinse daha fazla zamana ihtiyaç duyulabilir.” uyarısında bulundu.

Normalleşmede 4 adıma dikkat!

Afetler sonrası normalleşme sürecinin ve bu sürecin doğru yönetilmesinin de çok önemli olduğunu vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Çağrı Beyaz, afet sonrası normalleşme sürecinin daha sağlıklı bir şekilde olmasına yardımcı olacak adımları sıraladı:

1. Güvenli bir ortamın oluşturulması: Evvela, afet sonrası normalleşme sürecinde güven duygusu önemlidir. Acil durumlarla başa çıkmak için gerekli tedbirlerin alınması ve insanların güvende hissedebilecek bir ortamın tesis edilmesi önemlidir.
2. Temel ihtiyaçların karşılanması: Afet sonrası normalleşme sürecinde insanların temel ihtiyaçları; barınma, yiyecek, su ve sağlık hizmetleri karşılanmalıdır. 
3. Psikolojik yardımın sağlanması: Afetler, insanların psikolojik sağlıklarını morallerini de etkiler. Bu nedenle, normalleşme sürecinde insanların psikolojik destek almalarına yardımcı olunmalıdır. Bu destek, insanların afet sonrası yaşadıkları stres, kaygı ve mutsuzluk-umutsuzluk gibi duygusal zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olacaktır.
4. Toplumsal bağların güçlendirilmesi: Afet sonrası normalleşme sürecinde, toplumsal bağlar da güçlendirilmelidir. İnsanlar arasında dayanışma, iş birliği ve yardımlaşma sağlanmalıdır.

Uzman Klinik Psikolog Çağrı Beyaz, bu adımların afet sonrası normalleşme sürecinin sağlıklı bir şekilde yönetilmesine yardımcı olabileceğini söyledi. Beyaz, “Ancak normalleşme süreci her zaman kolay değildir ve farklı afetlerin farklı zorlukları vardır. Bu nedenle, normalleşme sürecinde hem bireysel manada hem de yönetimsel olarak insanların ihtiyaçlarına uygun özel önlemler alınması da gerekebilir.” uyarısında bulundu.