Aşırı sıcakların ve yoğun nemin nefes aldırmadığı bugünlerde sağlığımızdan olmamak için tükettiğimiz besinler ve içeceklerden vücudumuzu serin tutmaya dek almamız gereken birçok önlem var. Sadece kronik hastalar, yaşlılar, hamileler ve çocukları değil sağlıklı kişileri bile tehdit eden aşırı sıcaklar; baş ağrısından bilinç bozukluklarına, kusmadan baş dönmesine hatta beyin kanaması ve kalp krizine dek birçok tehlikeye yol açabiliyor! Acıbadem International Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Özkan Uysal, bugünlerde hemen hepimizin bol buzlu içeceklere sarıldığımızı belirterek “Oysa aşırı soğuk ve bol buzlu içecekler farenjit başta olmak üzere boğaz ile ilgili hastalıklara, ayrıca karın ağrısı ve ishal gibi mide, bağırsak problemlerine yol açıyor. O nedenle doğrusu daha ılık içecekler tüketmek” diyor. Dr. Özkan Uysal, aşırı sıcaklarda almamız gereken 10 kritik önlemi anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
1-Sık duş alın ya da vücudunuzu ıslatın
Vücut ısısının yükselmemesi için sık sık duş alın. Bu mümkün değilse de ellerinizi, ayaklarınızı, yüzünüzü ve ensenizi sık sık çok soğuk olmayan suyla ıslatın. Çok soğuk suyla yıkarsak kas ağrıları hatta kimi zaman zatürreye kadar gidebilecek durumlar ortaya çıkabilir.
2-Çay ve kahveyi ölçülü için
Özellikle bu aşırı sıcaklarda içtiğiniz çay ve kahvenin miktarına çok dikkat edin. Günde 150-200 mg’dan fazla kafein içeren içecek tüketmeyin. Bir bardak çayda ortalama 50 mg, bir kutu buzlu çayda ortalama 70 mg, bir fincan Türk kahvesinde ortalama 60 mg, bir bardak filtre kahvede 150 mg kafein bulunduğu için tüketirken ölçüyü aşmayın. Aksi halde çay ve kahve gibi içecekler idrar sökücü (diüretik) etkiye sahip olduğundan sıvı kaybına yol açarken, kalp hızını artırarak çarpıntıya, tansiyonun yükselmesine, sinirlilik ve uykusuzluğa da neden olabiliyor. Ayrıca çay ve kahvenize şeker eklemekten de kaçının.
3-Bol sebze ve ölçülü meyve tüketin
Sıcak havalarda hem vücut direncini arttırmak hem de vücudun vitamin ve mineral ihtiyacını karşılamak için sebze ve meyve tüketmeyi ihmal etmeyin. Sebze ve meyveler aynı zamanda su içeriği yüksek besinler olduğundan, vücudun su alımını desteklemesi açısından da önemli. Ancak karpuz, kavun, şeftali gibi yaz meyveleri şeker de içerdiği için ölçülü tüketmek gerekiyor.
4-Dışarıda yemek yerken dikkat edin
Dışarıda ve açıkta satılan yiyecekleri tüketmeyin. Sıcak havalarda besinlerin hazırlanması ve pişirilmesinde hijyen kurallarına dikkat edilmemesi sonucu bakteriyel gıda zehirlenmelerine daha sık rastlandığından hijyeninden emin olmadığınız yerlerde yemek yemeyin. Çabuk bozulma riski olan et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri gibi besinleri açıkta uzun süre bekletmekten kaçının.
5-Bol su için
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Özkan Uysal “Bol su için. Susama hissi olmasa bile günde iki buçuk litre su içmeye özen gösterin. Sıvı kısıtlaması gerektiren bir hastalık durumu varsa ya da idrar sökücü ilaçlar kullanıyorsanız, ne kadar su içeceğinizi mutlaka doktoruna danışın” diyor.
6-Açık renkli giyinin
Güneş ışınlarının en dik olarak geldiği (saat 10-16 arası) saatlerde mecbur kalmadıkça dışarı çıkmayın. Mutlaka çıkmanız gerekiyorsa açık renkli, bol giysiler tercih edin, geniş kenarlı ve hava delikleri olan şapka giyin. Güneşin zararlı ışınlarında koruyan (UV filtreli) güneş gözlükleri kullanın. Mutlaka güneş koruyucu krem sürün.
7-Spor yaparken sadece su için!
Günün en sıcak saatlerinde güneş altında spor ve her türlü ağır fiziksel aktiviteden uzak durun. Mümkünse sabah erken saatleri ya da akşam saatlerini spor için tercih edin. Spor öncesinde, spor yaparken ve sonrasında bol su için. Ancak herhangi bir içecek değil özellikle su olmasına özen gösterin. Kafeinli, gazlı ya da şekerli içecekler su ihtiyacımızı karşılamadığı gibi sıvı kaybını daha da artırabiliyor. Su dışında bir şey içilmek isteniyorsa ayran ya da taze sıkılmış meyve suları tercih edilebilir.
8-Şeker eklemeyin
Alkollü içecekler ile fazla miktarda şeker içeren içecekler de vücuttan daha fazla sıvı kaybına neden oluyor. Üstelik şeker, sağlığımız açısından başlı başına tehlike kaynağı. Gazlı ve şekerli içeceklerden uzak durun.
9-İçecekleri aşırı soğuk içmeyin
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Özkan Uysal “Pek çok kişi bu aşırı sıcaklarda çok soğuk ve buzlu içeceklere sarılıyor ancak içeceklerin çok kaynar olmaması kadar aşırı soğuk olmaması da çok önemli. Aşırı soğuk ve bol buzlu içecekler karında kramplara neden olabileceğinden tercih etmemekte fayda var. Soğuk içeceği tüketmek mide bağırsak sistemindeki kasları tetikleyerek bağırsak hareketliliğinin artmasına neden olur. Biz de bunu kramp tarzında ağrılar olarak hissederiz hatta bunun sonucunda ishal bile ortaya çıkabilir” diyor.
10-Yağlı yiyecek ve kızartmalardan kaçının
Yağlı yiyecekler ve kızartmalar sağlık açısından genel zararlarının yanı sıra, sıcak havalarda daha da tehlikeli olabiliyor. Çünkü vücut bu besinleri sindirmeye çalışırken ısı regülasyonunda zorlanmalara yol açabiliyor. Haşlama, ızgara ya da buharda pişirme yöntemlerini tercih etmenizde fayda var.
Aracınızı park ettiğinizde dikkat!
Park etmiş araçların içinde bebekler, çocuklar, yaşlılar, engelliler, hayvanlar kilitli olarak kesinlikle bırakılmamalı. Araç içi ısı çok kısa sürede hızla yükseldiğinden dolayı bu ihmal tehlikeli sonuçlara hatta hayati riske bile yol açabiliyor!
